Бәйге
Бәйге - ат спортының ең көне және танымал түрлерінің бірі, қазақтардың дәстүрлі ұлттық ойын-сауығы.
Халқымыз ежелден жүйрік таңдау және оны бәйгеге баптау өнерін меңгерген.
Қазақ мәдениетінде бәйге ерекше маңызға ие және ол ұлттың ұзақ және бай тарихын білдіреді.
Халқымыз ежелден жүйрік таңдау және оны бәйгеге баптау өнерін меңгерген.
Қазақ мәдениетінде бәйге ерекше маңызға ие және ол ұлттың ұзақ және бай тарихын білдіреді.
Бәйге түрлері
Құнан бәйге
Қашықтық: 5-7 км
Топ бәйге
Қашықтық: 12 км
Аламан бәйге
Қашықтық: 18 км
Гладкие скачки
Қашықтық: 9 км
15 шақырымнан астапуы тиіс. Егер одан көп болса, сүйегі әлі нығаймаған, өкпесі дамымаған жас жылқының демі тарылып, мәреге жете алмауы мүмкін.
Құнан жарыс кезінде жылқының болашақта жаттығуларды қалай қабылдайтынын (семіз, жақсы формада немесе арық, орташа семіздікте және т.б.) анықтайды, сондай-ақ оның жүгіру ырғағын танып біледі.
Құнан жарыс кезінде жылқының болашақта жаттығуларды қалай қабылдайтынын (семіз, жақсы формада немесе арық, орташа семіздікте және т.б.) анықтайды, сондай-ақ оның жүгіру ырғағын танып біледі.
Құнан бәйге
Қашықтық: 5-7 км
Топ бәйге
Қашықтық: 12 км
Аламан бәйге
Қашықтық: 18 км
Гладкие скачки
Қашықтық: 9 км
Бұл бәйге түрі жылқыларды арнайы дайындауды қажет етпейді. Жарыс қашықтығы да орташа (10-нен 18 километрге дейін), әр ат қосам деушілер қатыса алады.
Көбінесе топ бәйге Наурыз мейрамы, шілдехана, тұсаукесер, сүндет той., үйлену тойлары мен ас беру кезінде ұйымдастырылады. Бұрын жарысқа қатысқан жылқылардың басқалармен қатар қамшымен қамшылап, жүгенінен тартып, маржанға жақындауына рұқсат етілген.
Қазіргі ережелерде бұған тыйым салынған. Топ бәйгеге балалар да, ересек шабандоздар да қатыса алады.
Көбінесе топ бәйге Наурыз мейрамы, шілдехана, тұсаукесер, сүндет той., үйлену тойлары мен ас беру кезінде ұйымдастырылады. Бұрын жарысқа қатысқан жылқылардың басқалармен қатар қамшымен қамшылап, жүгенінен тартып, маржанға жақындауына рұқсат етілген.
Қазіргі ережелерде бұған тыйым салынған. Топ бәйгеге балалар да, ересек шабандоздар да қатыса алады.
Құнан бәйге
Қашықтық: 5-7 км
Топ бәйге
Қашықтық: 12 км
Аламан бәйге
Қашықтық: 18 км
Гладкие скачки
Қашықтық: 9 км
Аламан бәйгені ұйымдастырудың ежелгі мақсаты ұзақ жорықтар мен жауынгерлік шабуылдарға жақсы жылқыларды іріктеу болған. Аламан бәйге кезінде бала-шабандоздың төзімділігі мен күші де сыналған.
Осылайша қазақтар атқа міне отырып жауынгерлік жасауға қабілетті күшті жауынгерлер тәрбиелеген. Жалпы, «аламан» сөзі «жорық» ұғымынан шыққан.
Ежелгі заманда аламан бәйге бір күндік жол қашықтығына өткізілген. Ол үшін тұлпарларды бәйге шабарға жарыстан бір күн бұрын айдап алып келген, ал шабандоз балалар өздерімен айран мен шалап алып кеткен.
Жарысты ұйымдастырушы сөреде тұлпарлармен түнеп, таң атқанда балаларды оятып, сусындармен суарған. Содан кейін жылқыларды тізіп, жарыс жолына шығарған.
Осылайша қазақтар атқа міне отырып жауынгерлік жасауға қабілетті күшті жауынгерлер тәрбиелеген. Жалпы, «аламан» сөзі «жорық» ұғымынан шыққан.
Ежелгі заманда аламан бәйге бір күндік жол қашықтығына өткізілген. Ол үшін тұлпарларды бәйге шабарға жарыстан бір күн бұрын айдап алып келген, ал шабандоз балалар өздерімен айран мен шалап алып кеткен.
Жарысты ұйымдастырушы сөреде тұлпарлармен түнеп, таң атқанда балаларды оятып, сусындармен суарған. Содан кейін жылқыларды тізіп, жарыс жолына шығарған.
Құнан бәйге
Қашықтық: 5-7 км
Топ бәйге
Қашықтық: 12 км
Аламан бәйге
Қашықтық: 18 км
Гладкие скачки
Қашықтық: 9 км
Сондай-ақ "флэт-рейсинг" деп аталатын, таңдаулы жылқылар мен тәжірибелі жокейлердің кедергісіз тегіс жолда жүлделер мен даңқ үшін жарысатын элиталық және қызықты ат спорты түрі.
Бұл жарыс түрі сәнділікті, жылдамдықты және төзімділікті біріктіреді.
Жылдамдық пен тактика: Ұшқыр бәйгедегі жарыс жокейлерден белгілі бір стратегия мен тактиканы талап етеді. Жокейлер қарсыластарын басып озу және мәреге бірінші келу үшін жылқысының жылдамдығын қашан арттыру керектігін шешуі керек.
Түрлер мен қашықтықтар: Ұщқыр бәйгелер әртүрлі қашықтықтарға бөлінеді, оның ішінде қысқа спринттік жарыстар және төзімді жылқыларға арналған ұзақ қашықтықтар. Бұл әртүрлі сипаттамалары бар жылқыларға өз әлеуетін көрсетуге мүмкіндік береді.
Бұл жарыс түрі сәнділікті, жылдамдықты және төзімділікті біріктіреді.
Жылдамдық пен тактика: Ұшқыр бәйгедегі жарыс жокейлерден белгілі бір стратегия мен тактиканы талап етеді. Жокейлер қарсыластарын басып озу және мәреге бірінші келу үшін жылқысының жылдамдығын қашан арттыру керектігін шешуі керек.
Түрлер мен қашықтықтар: Ұщқыр бәйгелер әртүрлі қашықтықтарға бөлінеді, оның ішінде қысқа спринттік жарыстар және төзімді жылқыларға арналған ұзақ қашықтықтар. Бұл әртүрлі сипаттамалары бар жылқыларға өз әлеуетін көрсетуге мүмкіндік береді.
Бәйге күнтізбесі
2025
Наурыз
Шымкент
I кезең
20.03
Сәуір
Қызылорда
II кезең
19.04
Мамыр
Талдықорған
III кезең
17.05
Маусым
Петропавл
IV кезең
14.06
Шілде
Астана
V кезең
06.07
Тамыз
Павлодар
VI кезең
09.08
Қыркүйек
Алматы
VII кезең
13.09
Қазан
Алматы
VIII кезең
Финал
2025 жылдың бәйгелері
